Hoe een drone een team journalisten aanviel in Oekraïne – en waarom dit een knelpunt wordt
Oekraïne, zondag, 9 november 2025.
Tijdens een reis nabij het front in Oekraïne werd een voertuig met Europese journalisten aangevallen door een drone. Hoewel alle inzittenden ongedeerd bleven, toont het incident de toenemende gevaarlijkheid van niet-traditionele bedreigingen in oorlogszones. De aanval – gepleegd door een Russische drone, zo meldt een journalist op sociale media – gebeurde terwijl de groep onder escorte reisde. Het meest opvallende: de drone werd frontaal op het voertuig afgevuurd, met een impact die zichtbaar was in beelden. Dit gebeurtenis onderstreept een zorgwekkende trend: journalisten, zelfs met bescherming, worden steeds vaker doelwit van geavanceerde aanvallen. In een tijd waarin energie-infrastructuur wordt aangevallen en ruim 20.000 mensen zonder stroom blijven, wordt de veiligheid van verslaggevers een cruciale maatstaf voor internationale betrokkenheid.
Aanval op journalisten in Oekraïne: een drone als wapen tegen verslaggevers
Op zondag, 9 november 2025, werd een voertuig met Europese journalisten aangevallen door een drone in de oostelijke regio van Donetsk, nabij de stad Kostjantynivka, in een gebied waar de oorlog zich al jarenlang heeft verplaatst. Het incident vond plaats tijdens een reis met de hulporganisatie Proliska, onder escorte van vijf beschermengelen. De aanval werd uitgevoerd door een Russische drone, zoals meldt Österreichischer Rundfunk-journalist Christian Wehrschütz, die op sociale media beelden deelde van het moment waarop de drone frontaal tegen het voertuig knalt [1]. De impact was zichtbaar: de bumper werd afgebroken, er ontstond rook en brandende brokstukken bleven zichtbaar op de beelden [2]. Alle journalisten, onder wie Wehrschütz en een Spaanse collega, bleven ongedeerd, doordat de chauffeur de drone tijdig zag en de groep snel het voertuig kon verlaten [2]. De gebeurtenis onderstreept hoe gevaarlijk de omstandigheden zijn voor journalisten, zelfs in gebieden waar zij worden beschermd, en wijst op een duidelijke trend: het gebruik van drones als doelwit voor verslaggevers in oorlogssituaties [3].
Het grootschalige gebruik van drones in de oorlog in Oekraïne
De aanval op de journalisten was niet een afzonderlijk incident, maar onderdeel van een grootschalige Russische offensief dat zich uitstrekte over de hele oostelijke frontlinie. Op zaterdag, 8 november 2025, lanceerde Rusland meer dan 450 drones en 45 raketten op Oekraïne, met als doel de energie-infrastructuur te saboteren [2]. De aanvallen hadden een verwoestende impact: volgens het staatsenergiebedrijf Centerenergo bracht de Russische offensief de capaciteit van de elektriciteitsvoorziening ‘tot nul’ [4]. In de Russische regio’s Belgorod, Koersk en Voronezj raakten energiecentrales beschadigd of in brand, wat leidde tot energieonderbrekingen bij 20.000 mensen in Rusland [2]. In Oekraïne zelf veroorzaakte een drone-aanval in Dnipro de dood van drie mensen en verwondde er tien; in Zaporizja stierf één persoon bij een andere drone-aanval [2]. Deze gebeurtenissen benadrukken dat drones niet alleen worden gebruikt als wapen tegen militaire doelen, maar ook als instrument voor massale sabotage en psychologische druk [3].
Veiligheid van journalisten in oorlogszones: van bescherming naar onvoorspelbaarheid
De aanval op de journalisten in Oekraïne benadrukt de toenemende complexiteit van veiligheid in oorlogszones. Hoewel journalisten onder escorte reisden en beschermengelen hadden, bleef het voertuig een doelwit van een geavanceerde drone-aanval [2]. Het feit dat de drone frontaal op het voertuig afgevuurd werd, laat zien dat aanvallers niet langer alleen op militaire doelen gericht zijn, maar ook op civiele groepen, inclusief media [1]. De Europese Commissie waarschuwde eerder in november 2025 dat de illegale oorlog van Rusland tegen Oekraïne een ‘ernstige bedreiging’ vormt voor de veiligheid van journalisten, met verhoogde risico’s op sabotage, desinformatie en drone-invasies [2]. Deze waarschuwing wordt nu geïntensiveerd door het incident in Kostjantynivka, dat laat zien dat zelfs met zorgvuldig geplande reizen en bescherming, journalisten niet veilig zijn [3].
Internationale reacties en de toekomst van media in conflictgebieden
Het incident heeft internationale aandacht getrokken en zet druk op mediaorganisaties om veiligheidsmaatregelen te herzien. De Oostenrijkse omroep ORF, waar Wehrschütz voor werkt, bevestigde dat hun journalist ongedeerd bleef en de gebeurtenis werd uitgebreid gedocumenteerd [1]. De incidenten in Oekraïne, gecombineerd met het grootschalige gebruik van drones, stellen vragen over de toekomst van journalistiek in conflictgebieden. Zowel de Nederlandse media als de Belgische regering onderzoeken hoe zij journalisten beter kunnen beschermen, met name in gebieden met hoge veiligheidsrisico’s [2][5]. In België zijn er ook discussies over de vrijgave van geblokkeerde Russische tegoeden bij Euroclear, waarbij de financiële en juridische risico’s voor het land worden benadrukt [2]. Hoewel dit geen directe invloed heeft op journalisten, toont het dat het internationale beleid over conflicten steeds complexer wordt, en daarmee ook de veiligheid van diegenen die het nieuws brengen [2].