AI in de journalistiek: Hoe technologie de toekomst van nieuwsverslaggeving vormgeeft
amsterdam, woensdag, 10 september 2025.
De nieuwe podcast ‘Persklaar’ van Villamedia onderzoekt de rol van AI in de journalistiek en biedt inzicht in de uitdagingen en kansen die deze technologie met zich meebrengt. Maker Rianne van der Molen bespreekt praktische tips en existentiële vragen met experts, waaronder de impact van AI op nieuwsproductie en de toekomst van de journalistiek. De podcast gaat in op thema’s zoals de wet DBA, het omgaan met moeilijke bronnen, en de balans tussen werk en privéleven. Vanaf 15 september verschijnt wekelijks een nieuwe aflevering, met de laatste live opname tijdens het Nederlands Journalistiek Festival op 12 september.
De opkomst van AI in de journalistiek
In de wereld van de journalistiek is de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) een revolutie in wording. De nieuwe podcast ‘Persklaar’ van Villamedia, geproduceerd door freelance journalist Rianne van der Molen, gaat diep in op de impact van AI op de journalistiek. Vanaf 15 september verschijnt wekelijks een nieuwe aflevering, waarin praktische tips en existentiële vragen worden besproken met experts uit het vakgebied [1].
Technologie en toepassingen
AI biedt journalisten een breed scala aan hulpmiddelen die het productieproces kunnen versnellen en verbeteren. Tools zoals Goodtape.io, die transcripts maakt van interviews en verschillende sprekers herkent, zijn onmisbaar voor de moderne journalist. Anderen, zoals NotebookLM van Google, kunnen zelfs podcasts genereren op basis van ingevoerde inhoud, hoewel dit wel vertrouwen in Google Cloud vereist [3]. Descript en ElevenLabs.io zijn voorbeelden van AI-tools die het bewerken van audio- en videocontent vereenvoudigen, waardoor journalisten sneller en efficiënter kunnen werken [3].
Voordelen van AI in de journalistiek
Een van de grootste voordelen van AI in de journalistiek is de toename van efficiëntie. Tools zoals GPTExcel.uk helpen bij het oplossen van complexe Excel-formules, terwijl VideoIndexer.ai video’s analyseert en specifieke onderwerpen snel vindt. Deze technologie bespaart journalisten kostbare tijd, zodat ze zich kunnen richten op diepergravende research en het vertellen van verhalen [3]. Daarnaast bieden AI-tools als Deepl.com nauwkeurige vertalingen en schrijfhulp, waardoor internationale samenwerking en bereik worden vergroot [3].
Potentiële nadelen en ethische overwegingen
Ondanks de voordelen zijn er ook zorgen over de impact van AI op de journalistiek. Een studie van Pew Research laat zien dat bij aanwezigheid van AI-samenvattingen slechts 8% van de gebruikers doorlinkt naar klassieke zoekresultaten, terwijl bij lange zoekopdrachten 53% van de gevallen een AI-samenvatting wordt getoond [4]. Dit kan leiden tot afnemende bezoekersaantallen en verdienmodellen voor nieuwsorganisaties. Bovendien worden links in AI-samenvattingen vrijwel nooit geklikt (1%), wat de zichtbaarheid van journalistiek werk verder ondermijnt [4].
Impact op nieuwsconsumptie
De manier waarop mensen nieuws consumeren verandert ook door AI. Onderzoek van Berkeley University toont aan dat gebruikers de hoeveelheid bronnen in AI-antwoorden belangrijk vinden, terwijl betrouwbaarheid en relevantie minder belangrijk zijn. Dit kan leiden tot een situatie waarin de kwaliteit van de informatie wordt ondergewaardeerd ten gunste van de hoeveelheid [4]. Daarnaast zijn er zorgen over de representativiteit van de bronnen in AI-samenvattingen, waarbij Wikipedia, YouTube en Reddit vaak de belangrijkste bronnen zijn [4].
Live opnames tijdens het Nederlands Journalistiek Festival
De podcast ‘Persklaar’ zal tijdens het Nederlands Journalistiek Festival in Deventer op 12 september om 10:00 uur de laatste aflevering van het seizoen live opnemen. In deze aflevering zal journalist en podcastmaker Lizzy Diercks (Zembla) samen met journalist en docent journalistiek Denise van Laar in gesprek gaan over de gestelde vragen van startende journalisten. Het publiek krijgt de ruimte om vragen te stellen en ervaringen te delen, waardoor de podcast een interactieve en leerzame ervaring wordt [1][2].