Waarom AI-gegenereerde vervalsingen strafbaar worden in Amerika
Washington, dinsdag, 9 december 2025.
Een nieuw wetgevingsvoorstel in de VS wil het gebruik van AI-gegenereerde deepfakes voor fraude, identiteitsdiefstal en politieke manipulatie strafrechtelijk straffen. Het is een directe reactie op de toenemende realisme van valse video’s, audio’s en berichten die bijna onmogelijk te onderscheiden zijn van echte inhoud. Wat het meest opvallend is: het voorstel richt zich niet alleen op fraude, maar ook op de imitatie van overheidsfunctionarissen — een zeldzaam sterke aanpak die aangeeft dat de dreiging van AI-gebaseerde misleiding nu als een serieuze bedreiging voor de democratie wordt gezien. Deze stap kan een nieuwe standaard zetten in hoe samenlevingen met synthetische media omgaan.
Een nieuwe dreiging in de digitale ruimte: AI-gegenereerde deepfakes
De snelheid waarmee kunstmatige intelligentie (AI) valse video’s, audio’s en berichten produceert, heeft de grens tussen waarheid en fictie volledig vervagen. Volgens een recente waarschuwing van Google zijn scammers al sinds november 2025 actief met AI-gebaseerde fraude, waarbij ze zich voordoen als echte werkgevers, technologiebedrijven of zelfs overheidsinstanties [4]. Deze vervalsingen zijn zo realistisch dat ze klassieke herkenningspunten — zoals vreemde handen of verwarrende lichteffecten — niet meer tonen, wat vroeger een signaal was voor nepinhoud [1]. In plaats daarvan worden nu AI-gegenereerde imitaties gebruikt om mensen te misleiden bij het aanvragen van banen, het downloaden van apps, of het versturen van geld. De dreiging is zo groot dat de Amerikaanse federale overheid nu een wetsvoorstel introduceert dat het maken en verspreiden van die valse inhoud strafrechtelijk strafbaar maakt, met name wanneer het wordt ingezet voor financiële fraude, identiteitsdiefstal of politieke manipulatie [1]. De opmerkelijke kant van dit voorstel is dat het expliciet ook de imitatie van overheidsfunctionarissen onder de wet valt, een juridische stap die aangeeft dat de dreiging van AI-gebaseerde misleiding nu als een directe bedreiging voor de democratie wordt beschouwd [1].
Van juridische noodzaak naar strategische respons: hoe de overheid reageert
Het nieuwe wetgevingsvoorstel, bekend als de AI Fraud Deterrence Act, wil de bestaande wetgeving aanpassen aan de moderne realiteit van AI-gebaseerde vervalsingen. In plaats van dat de wet alleen op oude vormen van fraude zou focussen, wordt de definitie van ‘fraude’ uitgebreid om ook het gebruik van AI voor misleiding te omvatten [1]. De sancties moeten worden versterkt: het maximale boetebedrag voor fraude met behulp van AI zou verdubbelen, en de wet zou zorgen voor een expliciete strafbaarheid van deepfake-imitaties van overheidsfunctionarissen, zowel in audio als video [1]. Deze maatregel is geen reactie op een enkele incident, maar een geïntegreerde strategie om de publieke vertrouwenskwestie rond digitale informatie aan te pakken. De overheid streeft er niet alleen naar om misbruik te beperken, maar ook om het vertrouwen in digitale media en de democratische informatievoorziening te herstellen [1]. Deze juridische aanpak is een direct antwoord op de toenemende complexiteit van online misleiding, waarbij technologiebedrijven, creatieve studios en online platforms in de schijnwerpers komen te staan door de manier waarop AI wordt ingezet [1].
AI als wapen in de handen van de crimineel — en als schild in de handen van de veiligheid
Terwijl AI als instrument van fraude wordt gebruikt, wordt het ook steeds meer ingezet als oplossing voor het bestrijden van diezelfde fraude. Financiële instellingen in Europa en de VS implementeren nu een gelaagd AI-strategie die bestaat uit drie niveaus: predictieve, generatieve en agente AI [2]. Predictieve AI gebruikt historische transactie- en gedragsdata om anomalieën te detecteren, waardoor de hoeveelheid onjuiste waarschuwingen met tot 80% kan worden verlaagd [2]. Generatieve AI synthetiseert complexe data uit verschillende bronnen om onderzoeken sneller te versnellen, terwijl agente AI — zoals de Sensa Summary Agent — eind-tot-eind werkstromen kan uitvoeren, zoals het samenvatten van onderzoeken, het uitvoeren van webonderzoek en het genereren van onderzoeksrapporten (SAR files) [2]. Volgens Marcus, Group Head of Compliance bij een Europese bank met €350 miljard aan activa, kon de oude manier van handmatig verweven data — die weken duurde — nu in minuten worden uitgevoerd met behulp van AI [2]. Deze technologie leidt tot een 3× snellere klantregistratie en de mogelijkheid om miljoenen records in enkele minuten te verwerken, met als resultaat audit-klaar rapportage [2]. Dit toont aan dat AI niet alleen een bedreiging is, maar ook een krachtig wapen in de strijd tegen financiële misdaad, zeker in een tijd waarin cyberdreigingen steeds geavanceerder worden [2].
Het gevaar van nepnieuws: hoe AI de media-ecosysteem ondermijnt
De verspreiding van AI-gegenereerde inhoud heeft een diepe invloed op het vertrouwen in de media en de democratische informatiestructuur. Een rapport van het Pew Research Center uit december 2025 laat zien dat het publiek vertrouwen in de Amerikaanse federale overheid op een historisch laag niveau staat: slechts 22% van de bevolking vertrouwt de overheid, een cijfer dat het laagste is in bijna zeven decennia van onderzoek [5]. Deze afname van vertrouwen vormt een vruchtbare grond voor misinformatie, met name wanneer AI wordt gebruikt om valse berichten over politieke gebeurtenissen of overheidsmaatregelen te verspreiden [5]. In dit klimaat worden fake job postings, review extortion, en fraud recovery scams steeds vaker gebruikt om mensen te misleiden [4]. Zo proberen fraudeurs zich voordoen als officiële instanties die beloven om gestolen geld te herstellen, terwijl ze eigenlijk een vooraf betaling vragen [4]. De aanwezigheid van zulke scambedrijven is opgemaakt in databases zoals die van Cryptolegal.uk, die op 7 december 2025 een lijst publiceerde met 336+ gesignaleerde domeinnamen die gerelateerd zijn aan crypto- en investeringsfraude [3]. Deze websites gebruiken vaak nep- en scam-gerelateerde domeinpatronen, zoals ‘recovery scam’, ‘clone’ of ‘fake email’, en zijn vaak gericht op gebruikers in de VS, Hongkong en China [3]. De combinatie van technologische realisme en gebrek aan vertrouwen maakt het voor lezers steeds moeilijker om echte informatie van nepnieuws te onderscheiden [5].
Wat kan de burger zelf doen? Praktische tips om nepnieuws te herkennen
Om zich te beschermen tegen AI-gebaseerde misleiding, is het cruciaal dat burgers mediageletterdheid ontwikkelen. Google adviseert mensen om alleen te solliciteren via geverifieerde bedrijfswebsites en nooit vooraf te betalen voor ‘training’ of ‘verwerking’ bij job postings [4]. Bij het downloaden van apps is het belangrijk om alleen te kiezen uit officiële app stores of domeinen, en te vermijden dat er ‘te goede om waar te zijn’ deals worden aangeboden [4]. Bij onverwachte leveringsmeldingen of e-mails die zeggen dat er geld moet worden overgemaakt, moet direct worden gecontroleerd of de afzender echt is — vaak zijn dit fake e-mailadressen of domeinnamen die op echte lijken [4]. De website Cryptolegal.uk biedt een Scam Check-service aan via https://www.cryptolegal.uk/scam-check-services, waarin gebruikers kunnen controleren of een website of domein in de fraude-database staat [3]. Daarnaast kunnen mensen de functie Ctrl+F of Command+F gebruiken om specifieke domeinnamen op te zoeken in de lijst van 300+ scamwebsites [3]. Bovendien is het belangrijk om te weten dat echte overheidsinstanties nooit een kosten vragen om een fraudeonderzoek te starten, en dat legitieme AI-tools nooit onnodige toegang vragen tot telefoonbestanden of camera [4]. Door deze eenvoudige stappen te volgen, kan de burger een eerste verdedigingslinie vormen tegen de opmars van AI-gebaseerde vervalsingen [4].