Van Oerkreten tot Chatbots: De Evolutie van Communicatie
amsterdam, vrijdag, 18 juli 2025.
De geschiedenis van menselijke communicatie, van primitieve geluiden tot geavanceerde AI-chatbots, wordt in dit artikel belicht. Van de uitvinding van schrift tot de komst van smartphones en AI, elke stap heeft onze manier van informatie delen en ontvangen fundamenteel veranderd. Ontdek hoe moderne technologieën als AI en AR/VR de communicatie steeds meer verrijken en veranderen.
Van Oerkreten tot Schrift
De geschiedenis van menselijke communicatie begon met primitieve geluiden en gebaren, essentieel voor het overleven van de vroege mens. Ongeveer 100.000 jaar geleden begonnen mensen meer complexe geluiden te maken dankzij de evolutie van de larynx, waardoor primitieve talen ontstonden [1]. De uitvinding van schrift vond plaats ongeveer 5.000 jaar geleden in Mesopotamië, waar de eerste pictogrammen en cuneïforme schrijfwijzen verschenen [1]. Deze ontwikkelingen vormden de basis voor de communicatie die we vandaag de dag kennen.
De Opkomst van Elektronische Communicatie
De uitvinding van de telegraaf in de 19e eeuw markeerde het begin van elektronische communicatie, gevolgd door de telefoon in 1876, die real-time stemcommunicatie mogelijk maakte [1]. Radio en televisie transformeerden communicatie in een multimediale ervaring, waardoor mensen wereldwijde gebeurtenissen konden horen en zien [1]. De komst van computers en het internet bracht een nieuwe era van digitale communicatie, met e-mail, instant messaging en sociale media, die de manier waarop informatie wordt gedeeld en verbruikt fundamenteel veranderde [1].
AI en Moderne Communicatie
In de 21e eeuw is de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) een van de meest significante ontwikkelingen in communicatie. AI-gestuurde chatbots en virtuele assistenten zoals Siri en Alexa zijn steeds meer verweven met ons dagelijks leven [1]. De ontwikkeling van Large Language Models zoals GPT heeft geleid tot AI-systemen die menselijke taal kunnen begrijpen en genereren op een niveau dat voorheen ondenkbaar was [1]. Deze technologieën helpen bij het bereiken van verschillende doelgroepen, het verbeteren van informatieoverdracht en het meten van de effectiviteit van voorlichtingscampagnes [1].
Toepassingen in Voorlichting en Publiekscommunicatie
AI speelt een cruciale rol in moderne voorlichting en publiekscommunicatie. Gepersonaliseerde informatievoorziening is een belangrijke toepassing, waarbij AI algoritmen inhoud aanpassen aan de voorkeuren en behoeften van individuen [1]. Chatbots voor publieke dienstverlening helpen burgers sneller en efficiënter hun vragen te beantwoorden, wat de toegankelijkheid van informatie vergroot [1]. AI-gestuurde voorlichtingscampagnes kunnen gerichtere en effectievere boodschappen uitbrengen, door gegevensanalyse en machine learning [1].
Voordelen en Uitdagingen
De voordelen van AI in communicatie zijn talrijk. Het helpt bij het toegankelijk maken van complexe informatie voor diverse doelgroepen, verbetert de efficiëntie van communicatieprocessen en stelt organisaties in staat om grotere aantallen mensen te bereiken met personaliserde berichten [1]. Toch brengt AI ook uitdagingen met zich mee, zoals privacyzorgen, inclusiviteit en betrouwbaarheid. Veel professioneel communicatiedeskundigen en marketeers zijn terughoudend in het gebruik van AI vanwege de angst voor fouten; 41 procent van de marketeers, communicatie- en salesprofessionals werkt liever zonder AI om fouten te voorkomen [7]. Vooral binnen overheidsorganisaties is de terughoudendheid groot, waar de helft het gebruik van AI vermijdt [7].
Praktijkvoorbeelden en Ethiek
Praktijkvoorbeelden van succesvolle AI-toepassingen in voorlichting zijn talrijk. De Dicastery for Communication van het Vaticaan publiceerde in januari 2025 het document ‘Antiqua et Nova’, dat de ethische verantwoordelijkheden en de missie van de Kerk om AI naar het algemeen welzijn te leiden benadrukt [4]. Het FIR Podcast Network zal een interview uitbrengen met Monsignor Paul Tighe, Secretaris van de Sectie Cultuur van het Vaticaan, over de relatie tussen kunstmatige en menselijke intelligentie [5]. Bovendien biedt het Learning Education Network (LEN) 100 gratis beurzen voor een online masteropleiding in digitale communicatie en marketing met AI, wat professionals de mogelijkheid biedt om hun kennis en vaardigheden in deze gebieden te verbeteren [6].
Toekomstperspectieven
De toekomst van communicatie wordt gevormd door de voortdurende ontwikkeling van AI en gerelateerde technologieën zoals augmented reality (AR) en virtual reality (VR). Deze technologieën beloven communicatie nog immersiever en interactiever te maken, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor educatie, entertainment en zakelijke toepassingen [1]. Desalniettemin blijven er vragen over de ethische en juridische implicaties van deze technologieën, die zorgvuldig moeten worden afgewogen om de voordelen van AI optimaal te benutten terwijl de risico’s worden beheerd [1][7].