AI bestuurt straaljager autonoom: ‘Bovenmenselijke prestaties in 24 uur’
amsterdam, zaterdag, 12 juli 2025.
Het Europees bedrijf Helsing heeft een Saab Gripen E-gevechtsvliegtuig twee keer autonoom laten vliegen met behulp van AI, genaamd Centaur. Tijdens de testvluchten boven de Baltische Zee voerde de AI complexe manoeuvres uit na slechts 24 uur training in een datacentrum. Stephanie Lingemann van Helsing benadrukt dat de AI binnen korte tijd tot bovenmenselijke prestaties kan komen, wat de veiligheid van piloten in gevaarlijke situaties aanzienlijk verbetert. Echter, deze ontwikkeling roept ook ethische vragen op over onbedoelde escalatie en de toewijzing van verantwoordelijkheid bij autonome gevechtsvliegtuigen.
Revolutionaire testvluchten
Het Europees bedrijf Helsing heeft twee keer een Saab Gripen E-gevechtsvliegtuig autonoom laten vliegen met behulp van AI, genaamd Centaur. Tijdens de testvluchten boven de Baltische Zee voerde de AI complexe manoeuvres uit na slechts 24 uur training in een datacentrum. Stephanie Lingemann van Helsing benadrukt dat de AI binnen korte tijd tot bovenmenselijke prestaties kan komen, wat de veiligheid van piloten in gevaarlijke situaties aanzienlijk verbetert [1][2].
Technische details
De AI, Centaur, werd in 24 uur getraind in een groot datacentrum en verkreeg ‘decennia aan virtuele gevechtservaring’. Tijdens de testvluchten, die plaatsvonden op 28 mei en 3 juni, zat een piloot voor de veiligheid achter de stuurknuppel, maar de AI nam de controle over en voerde complexe manoeuvres uit [2]. De Saab Gripen E is meer dan 15 meter lang, 8,6 meter breed, weegt tot 16,5 ton en kan een maximumsnelheid van 2.100 km/u halen [2].
Ethische vragen
Hoewel de technologie van Helsing veelbelovend is, roept het ook ethische vragen op. Experten waarschuwen voor potentiële risico’s zoals onbedoelde escalatie, uitdagingen bij de toewijzing van verantwoordelijkheid voor AI-decisions, en de ethische implicaties van het automatiseren van dodelijk geweld [2][3]. De ontwikkeling van autonome gevechtsvliegtuigen brengt ook een verhoogd risico van een nieuwe wapenwedloop met zich mee [3].
Toekomstperspectieven
Volgens Stephanie Lingemann van Helsing kunnen gevechtsvliegtuigen zonder piloten niet lang meer op zich wachten. Het bedrijf, opgericht door drie Duitsers, heeft kantoren in Londen, Parijs, München en Berlijn en een waardering van 12 miljard euro. Spotify-oprichter Daniel Ek organiseerde vorige maand een investeringsronde van 600 miljoen euro voor Helsing [2]. Deze investeringen onderstrepen de grote belofte en potentie van deze technologie, maar ook de noodzaak om de bijbehorende ethische en veiligheidskwesties serieus te nemen [2][3].