Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt: AI-chatbots geven vertekend stemadvies
Amsterdam, dinsdag, 21 oktober 2025.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) waarschuwt dat AI-chatbots onbetrouwbaar en vertekend stemadvies geven. Onderzoek toont aan dat deze bots vaak bij twee specifieke politieke partijen uitkomen, ongeacht de gebruikersinput. De AP adviseert kiezers om kritisch te zijn en andere informatiebronnen te raadplegen, vooral in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Het gebruik van traditionele stemhulpen zoals Kieskompas en StemWijzer wordt aangeraden om een eerlijker en betrouwbaarder advies te krijgen.
Onderzoek naar AI-chatbots
Het onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) toonde aan dat AI-chatbots vaak bij twee specifieke politieke partijen uitkomen, namelijk de PVV en GroenLinks-PvdA. In 30% van de gevallen werd de PVV als eerste geadviseerd, en in bijna 25% van de gevallen GroenLinks-PvdA. Andere partijen, zoals de CDA, SGP, en BBB, kwamen bijna nooit in de top drie, zelfs niet bij profielen die hun standpunten weerspiegelden [1][2][3][4].
Problemen met AI-chatbots
De AP wijst erop dat AI-chatbots gebaseerd zijn op niet-verifieerbare data en informatie van het internet, die fout of verouderd kan zijn. Dit leidt tot vertekende en onbetrouwbare adviezen. Bovendien hebben chatbots moeite met nuances en complexe onderwerpen, waardoor het midden en de flanken in het politieke spectrum wegvallen [2][3][4][5].
Advies van de AP
De AP raadt kiezers aan om kritisch te zijn en andere informatiebronnen te raadplegen, zoals traditionele stemhulpen zoals Kieskompas en StemWijzer. Deze hulpmiddelen zijn transparanter en geven geen direct advies, waardoor kiezers beter geïnformeerd kunnen zijn over de standpunten van de partijen [1][2][3][4][5].
Implicaties voor mediageletterdheid en democratie
Het gebruik van AI-chatbots voor stemadvies kan negatieve gevolgen hebben voor de mediageletterdheid en de democratie. Vertekende adviezen kunnen leiden tot een polarisatie van het politieke landschap en kunnen de integriteit van vrije en eerlijke verkiezingen aantasten. Het is daarom cruciaal dat kiezers zich goed informeren en kritisch zijn over de informatie die ze ontvangen [2][3][4][5].
Praktische tips voor lezers
Om nepnieuws en vertekend stemadvies te herkennen, kunnen lezers de volgende praktische tips volgen: 1) Raadpleeg meerdere betrouwbare informatiebronnen, 2) Controleer de achtergrond van de informatievoorzieners, 3) Zoek naar transparantie in de methode waarmee informatie wordt gegenereerd, 4) Vergelijk adviezen van verschillende hulpmiddelen en bronnen, 5) Lees de verkiezingsprogramma’s van de partijen zelf [1][2][3][4][5].