Deepfakes voor fraude: een groeiend probleem dat nu strafbaar is
amsterdam, dinsdag, 24 juni 2025.
Het gebruik van deepfakes voor fraude neemt gestaag toe en is nu officieel strafbaar. Recent waarschuwde de Consumentenbond voor een deepfake video waarin premier Dick Schoof een investeringsplatform promootte, wat bedoeld was om mensen te verleiden tot investeren. Strafrechters moeten zich aanpassen aan deze nieuwe vorm van misdaad, waarbij daders juridisch aansprakelijk kunnen worden gesteld. Het is cruciaal dat consumenten zich bewust zijn van deze bedreiging en voorzorgsmaatregelen nemen.
Technologische uitdagingen en juridische aanpassingen
Het gebruik van deepfakes voor fraude is een technologische uitdaging die het strafrecht moet aanpakken. Strafrechters worden geconfronteerd met gedragingen die bij het maken van de wetten onmogelijk voorzien konden worden. Ondanks deze uitdagingen is fraude met deepfakes nu strafbaar, wat impliceert dat daders juridisch aansprakelijk kunnen worden gesteld [1]. Het is daarom cruciaal dat zowel justitie als consumenten zich bewust zijn van deze nieuwe bedreiging en de noodzakelijke maatregelen nemen.
Conkrete voorbeelden van deepfake fraude
Er zijn verschillende voorbeelden van deepfake fraude die de ernst van het probleem illustreren. In een recent geval werd een deepfake video verspreid waarin premier Dick Schoof een investeringsplatform promootte, met als doel om mensen te verleiden tot investeren. Dit is slechts één van de vele gevallen waarin deepfakes worden gebruikt om financiële fraude te plegen. Andere voorbeelden omvatten de criptoestafa van Elon Musk, waarbij hackers deepfake video’s gebruikten om nepcryptomunt schema’s te promoten, en de estafa aan grootouders, waarbij stemmen van familieleden werden gekloond om geld te vragen [2][3].
Implicaties voor mediageletterdheid en democratie
De verspreiding van deepfakes heeft zowel implicaties voor mediageletterdheid als voor de democratie. Medewerkers en consumenten moeten leren om kritisch te kijken naar de informatie die hen wordt voorgeschoteld. Het is belangrijk om de authenticiteit van video’s en audio-opnames te controleren en te verifiëren. Deepfakes kunnen leiden tot desinformatie en vertrouwenscrisis, wat negatieve gevolgen heeft voor de democratische processen en de samenleving als geheel [2][3].
Praktische tips voor het herkennen van deepfakes
Om de kans op slachtoffer worden van deepfake fraude te verminderen, kunnen consumenten en organisaties de volgende praktische tips toepassen:
- Gebruik veilige woorden: Hebbes een ‘veilige woord’ dat alleen bekend is bij nabije familieleden om fraude te voorkomen [2].
- Verifieer identiteiten: Vraag om extra bevestiging voordat je actie ondernemt, zoals een foto of een andere vorm van identificatie [2].
- Gebruik verificatietools: Tools zoals Intel FakeCatcher, Microsoft Video Authenticator en Reality Defender kunnen helpen bij het detecteren van deepfakes [2].
- Blijf op de hoogte: Houd je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en best practices in de bestrijding van deepfakes [2].
- Beperk je digitale voetafdruk: Plaats minder audio en video online om de risico’s te verminderen [2].