AI-hulpmiddelen vormen nieuwe realiteit in het onderwijs
Eindhoven, donderdag, 4 september 2025.
Na de lancering van GPT-5 van OpenAI tijdens de zomer, gaan docenten en studenten dit schooljaar terug naar school met nieuwe AI-hulpmiddelen. Docenten zien zowel kansen als uitdagingen in het integreren van AI in hun lessen, terwijl ze de impact op leerprocessen en digitale vaardigheden onderzoeken. Het nieuwe schooljaar vraagt om nieuwsgierigheid en flexibiliteit, waarbij AI niet als vervanging, maar als krachtige bondgenoot wordt gezien.
AI als ondersteunend middel in de klas
Docenten en studenten gaan dit schooljaar terug naar school met nieuwe AI-hulpmiddelen, zoals de verbeterde GPT-5 van OpenAI, die tijdens de zomer werd gelanceerd [1]. Deze technologie biedt zowel kansen als uitdagingen. Volgens Tim van Leeuwerden, docent bij International Business van Fontys Economie en Communicatie, moet AI worden gezien als een bondgenoot in plaats van een bedreiging. Het nieuwe schooljaar vraagt om nieuwsgierigheid en flexibiliteit, waarbij docenten en studenten samen leren hoe ze AI het beste kunnen inzetten [1].
Praktische toepassingen in het onderwijs
AI-hulpmiddelen worden steeds vaker ingezet voor praktische taken in de klas. Uit recente Amerikaanse onderzoeken blijkt dat 60% van de docenten het afgelopen schooljaar AI-tools heeft gebruikt, waardoor ze tot wel zes uur per week aan werk besparen [3]. Deze tools helpen bij het schrijven van lesplannen, het opstellen van oefentoetsen, het analyseren van leerlingprestaties en zelfs het opstellen van oudermails. Bovendien bieden sommige platforms gepersonaliseerde feedback voor studenten of genereren ze ideeën voor interactieve lessen op maat [3].
Verbeterde ondersteuning voor studenten
Het gebruik van AI gaat verder dan alleen efficiëntie. Onderwijzers merken op dat AI ook de ondersteuning voor studenten verbetert. Denk aan het automatisch genereren van leerpaden op basis van individuele vooruitgang of het inzetten van AI-agents die fungeren als digitale tutor. In complexe vakken zoals biochemie of wiskunde kan AI uitleg aanpassen aan het tempo en niveau van de leerling [3].
Agentic AI: autonome digitale assistenten
Een veelbesproken innovatie is zogenaamde agentic AI – systemen die zelfstandig onderwijstaken kunnen uitvoeren. Deze digitale assistenten kunnen bijvoorbeeld automatisch feedback geven op essays, vragen van studenten beantwoorden of zelfs realtime gedragssignalen oppikken en daarop inspelen. Voor leerkrachten betekent dit een verschuiving in hun rol: van uitvoerder naar begeleider [3].
Zorg en ethiek blijven belangrijk
Ondanks de positieve ervaringen blijft voorzichtigheid geboden. Sommige leraren geven aan zich zorgen te maken over privacy, bias in algoritmes of overmatige afhankelijkheid van technologie. Ook klinkt er bezorgdheid over hoe AI menselijke connecties in de klas beïnvloedt. Onderwijsexperts benadrukken dan ook het belang van transparantie, begeleiding en goed doordachte implementatie [3].
AI in de bredere educatieve context
De integratie van AI in het onderwijs valt niet los te zien van de bredere ontwikkelingen in de educatieve sector. SLO heeft de nieuwe kerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid gepubliceerd, wat een duidelijk signaal geeft dat digitale vaardigheden een cruciaal onderdeel van het onderwijs worden [2]. Breda University of Applied Sciences (BUas) is lid geworden van de Digital Education Council, wat aantoont dat hogescholen ook actief meewerken aan de digitalisering van het onderwijs [6].