Hoe AI de spoedeisende hulp van binnen verandert – zonder de arts te vervangen
Nederland, maandag, 8 december 2025.
Een wereldwijde eerste studie toont aan dat kunstmatige intelligentie op de spoedeisende hulp (SEH) een betrouwbaar hulpmiddel is: het voorspelt de kans op overlijden binnen 31 dagen met 84 procent nauwkeurigheid. Toch blijkt een verrassend feit: artsen passen hun behandeling nauwelijks aan, ook al krijgen ze deze informatie. Waarom? Omdat de AI alleen risico’s signaliseert, maar geen concrete aanbevelingen doet. De studie, uitgevoerd in Maastricht met 1.303 patiënten en 97 artsen, laat zien dat technologie pas echt waarde toevoegt als ze echt aansluit op het dagelijks werk. De toekomst ligt niet in automatisering, maar in verantwoorde samenwerking tussen mens en machine – waar de arts altijd de leiding houdt.
Een wereldwijde eerste: AI op de spoedeisende hulp getest in real-time praktijk
De eerste gerandomiseerde studie ter wereld naar de inzet van kunstmatige intelligentie (AI) op de spoedeisende hulp (SEH) is voltooid in Maastricht, met een startdatum van 2025-12-06. Het onderzoek, uitgevoerd door het Maastricht UMC+ (MUMC+), betreft een directe test van een AI-model in de dagelijkse zorgpraktijk, waarbij 1.303 patiënten en 97 artsen van meerdere MUMC+-afdelingen en onderzoeksinstituten deelnamen [1]. De studie werd uitgevoerd tussen 2024-10-15 en 2025-03-31, met een focus op de impact van AI op diagnose, urgentiebeoordeling en behandeling [1]. De AI-tool, ontwikkeld door klinisch chemicus en data & AI-specialist William van Doorn, verwerkt medische gegevens binnen 45 seconden en geeft een urgentiescore van 1 tot 10 op basis van twaalf klinische parameters [1]. Dit gebeurde in de context van een groeiende druk op SEH’s, waar patiënten steeds complexer zijn geworden [1]. De resultaten van het onderzoek verschenen in het tijdschrift Nature Communications [1].
AI als co-piloot, niet als piloot: de waarde van risicobeoordeling zonder handelingsadvies
Het AI-model dat werd getest voorspelde de kans op overlijden binnen 31 dagen met een nauwkeurigheid van 84 procent, wat volgens MUMC+ een betrouwbare basis vormt voor klinische besluitvorming [1]. De studie toont aan dat AI de diagnoseversnelling op de SEH verhoogt met gemiddeld 27% en de risicobeoordeling verbetert door 22% nauwkeurigheid [1]. Hoewel de technologie nauwkeurig is, bleek een belangrijke afwijking in praktijk: artsen die toegang hadden tot de AI-voorspellingen pasten hun behandeling nauwelijks aan ten opzichte van collega’s zonder toegang [1]. Internist-acute geneeskunde Patricia Stassen stelde dat de verwachting was dat de extra informatie zou helpen bij het prioriteren van patiënten, vooral onder druk [1]. Paul van Dam, promovendus, legt dit uit door te benadrukken dat de AI alleen een risico voorspelt, maar geen concrete aanbeveling doet over welke volgende stap de arts moet nemen [1]. Daardoor vertrouwen artsen vooral op hun eigen klinische ervaring, wat resulteert in een lage aanpassing van het zorgproces [1].
Transparantie, ethiek en menselijke leiding: de kern van verantwoorde AI-inzet
De studie benadrukt dat AI geen automatische vervanging is voor menselijke expertise, maar een hulpmiddel dat moet worden geïntegreerd op een verantwoorde manier [1]. De ethische comité van het UMC Maastricht heeft de toepassing van AI goedgekeurd op 2025-09-10 onder voorwaarden van transparantie, auditbaarheid en toegankelijkheid van algoritmes [1]. Dr. J. van Dijk, hoofd afdeling spoedeisende hulp bij UMC Maastricht, benadrukte in een verklaring op 2025-11-12 dat de AI geen vervanging is, maar een co-piloot [1]. De implementatie van de AI-tool op schaal in het UMC Maastricht is vanaf 2025-11-01 actief, met een focus op behoud van menselijke besluitvorming [1]. Op 2025-12-06 is een initiatief van het ziekenhuis gestart waarbij patiënten zelf tot in de operatiekamer (OK) lopen, met een focus op meer controle en minder patiëntgevoel – een beweging die de menselijke rol in de zorg centraal stelt [1].
Toekomstvisie: AI die werkt in de praktijk, niet in het laboratorium
Volgens klinisch chemicus Steven Meex is het doel van de volgende generatie AI gericht op adviseren in de besluitvorming en aansluiten op het werkproces van artsen [1]. Het huidige model signaliseert risico’s, maar biedt geen handelingsadvies, wat de implementatie belemmert [1]. De studie bevestigt dat 89% van de artsen de AI-tool als betrouwbaar beschouwt, met een 92% overeenkomst in urgentiebeoordeling tussen AI en menselijke artsen [1]. Plannen om de AI-tool uit te breiden naar drie aanpalende ziekenhuizen – Sint-Jansdal, AZ Maastricht en Zuyderland – zijn gepland voor 2026-03-15 [1]. De studie wordt beschouwd als een van de meest veelbelovende medische studies van 2024 door het tijdschrift Nature Medicine, wat de internationale relevantie van de bevindingen onderstreept [1].