Waarom Denemarken elke avond een nachtwacht opstelt voor Donald Trump
Kopenhagen, vrijdag, 28 november 2025.
Na de schokkende uitspraken van Donald Trump over de inname van Groenland heeft Denemarken een speciale nachtwacht ingesteld om zijn verklaringen te volgen. Van 17:00 tot 07:00 uur werkt een team van functionarissen, journalisten en deskundigen samen om elke tweet, interview of uitspraak in de gaten te houden. Het meest opvallende? De nachtwacht is geen fantasie, maar een realistische reactie op de geopolitieke onzekerheid die voortkomt uit een Amerikaanse president die buiten de gangbare diplomatieke normen beweegt. Elke ochtend wordt een verslag uitgegeven dat beslissende informatie bevat voor de regering. Het initiatief laat zien hoe een klein land zich aanpast aan de nieuwe realiteit van internationale dreigingen — waarbij de echte bedreiging niet uit een kasteel komt, maar uit een telefoon in Washington.
Een nachtwacht voor de politieke onzekerheid
Denemarken heeft een speciale nachtwacht opgericht om de uitspraken van Amerikaanse president Donald Trump te volgen, vooral in relatie tot het autonome territorium Groenland. Het initiatief, dat sinds de lente van 2025 van kracht is, begint elke avond om 17:00 uur lokale tijd in Kopenhagen en duurt tot 07:00 uur de volgende ochtend [1]. Tijdens deze periode werkt een team van functionarissen van het ministerie van Buitenlandse Zaken, journalisten en academische deskundigen samen om elke tweet, interview, of openbare verklaring van Trump te monitoren [2]. Het doel is om vroegtijdig informatie te verzamelen over eventuele diplomatieke of strategische bewegingen van de Verenigde Staten ten aanzien van Groenland, die strategisch en grondstoffenrijk is in de Arctische regio [3]. Om 07:00 uur wordt een dagelijkse rapportage samengesteld en verspreidt binnen de regering, zodat besluitvormers op basis van actuele gegevens kunnen handelen [1][2]. Dit initiatief is een reactie op de toenemende zorgen over buitenlandse invloeden op de soevereiniteit van het Koninkrijk Denemarken, vooral nadat Trump in mei 2025 verklaarde dat ‘wij Groenland dringend nodig hebben’ [3]. De actie herinnert aan de Night’s Watch uit Game of Thrones, maar is geen fantasie: het is een realistische maatregel in een wereld waar politieke dreigingen nu vaak afkomstig zijn uit sociale media en niet uit kastelen of oorlogsvloot [2].
De geografische en geopolitieke context van de Groenlandcrisis
Groenland is een autonome gemeenschap binnen het Koninkrijk Denemarken en ligt geografisch in het Arctisch gebied, waar de concurrentie tussen de Verenigde Staten, Rusland en China om strategische en grondstoffenrijke gebieden intensief is [3]. De rijkdom aan zeldzame aardmetalen, zoals neodym en lanthaan, en de toegang tot nieuwe zeewegen door het ijsvrije noorden verhogen de geopolitieke waarde van het eiland aanzienlijk [3]. Denemarken heeft herhaaldelijk benadrukt dat Groenland niet te koop is en dat de soevereiniteit van het eiland een fundamenteel principe is [3]. Een enquête uit januari 2025, verspreid door Euractiv, toont aan dat de meerderheid van de Groenlanders (78%) liever binnen het Koninkrijk Denemarken blijven dan zich bij de Verenigde Staten aan te sluiten [3]. Toch blijft Trump, volgens Rasmus Sinding Søndergaard, senior onderzoeker bij het Dane Institute for International Studies (DIIS), ‘erg vastberaden’ op het idee om controle over Groenland te verkrijgen, hoewel de urgentie van die dreiging sinds de vroege maanden van 2025 is afgenomen [3]. De nachtwacht is daarom geen reactie op een directe dreiging, maar op een langerlopende strategische onzekerheid die voortkomt uit het gedrag van een president die buiten de conventies van internationale diplomatie beweegt [1][2].
De rol van informatie en media in het waken van een democratie
De nachtwacht fungeert niet alleen als een veiligheidsmechanisme, maar ook als een krachtig symbool van de veranderende rol van journalistiek en informele inlichtingen in moderne democratieën. Door een samenwerking tussen de Denemarkse veiligheidsdienst, de buitenlandse dienst en externe academische instanties wordt een systeem opgezet dat gericht is op vroegtijdig alarm luiden bij verdachte verklaringen [1][2]. Deze samenwerking laat zien hoe democratische instellingen nu verplicht zijn om zich aan te passen aan een snel veranderende informatiemarkt, waar beweringen kunnen verspreiden zonder verificatie, vooral via sociale media [2]. Jacob Kaarsbo, voormalig hoofdanalist bij de Deense Defensie-inlichtingendienst, benadrukt dat de oude voorstelling van de Verenigde Staten als een betrouwbare bondgenoot in de Europese strategie is verdwenen [1][2]. ‘Allianties zijn gebouwd op gemeenschappelijke waarden en een gemeenschappelijke dreigingsperceptie. Trump deelt dat niet met ons’, zegt hij [1]. De nachtwacht is daarom een praktische reactie op een wereld waar een tweet om 3 uur ‘s nachts Deense tijd een diplomatieke crisis kan veroorzaken, en waar de tijdverschil tussen Kopenhagen en Washington een cruciale factor is in het beheer van internationale risico’s [2].
De psychologische en institutionele impact van continue monitoring
Het instellen van een nachtwacht heeft niet alleen operationele gevolgen, maar ook psychologische en institutionele implicaties voor de Denemarkse overheidsapparatuur. Het initiatief is een erkend onderdeel van een bredere aanpassing van de Deense diplomatie aan de onvoorspelbaarheid van de tweede Trump-regering, zoals onder meer wordt geconstateerd in meerdere mediaberichten [1][2]. Functionarissen in het ministerie van Buitenlandse Zaken moeten nu niet alleen op tijd reageren op gebeurtenissen in Washington, maar ook op de emotie en het tempo van het publieke debat, wat een grotere mentale belasting met zich meebrengt [1]. De vroegtijdige verspreiding van rapportages, die al om 07:00 uur beschikbaar zijn, zorgt ervoor dat ministers en adviseurs hun dag kunnen starten met geactualiseerde kennis [1][2]. Hoewel er geen officiële reactie is van de Amerikaanse staatsonderhandeling, blijft de Denemarkse regering vastberaden in haar beleid van non-negotiation over de soevereiniteit van Groenland [3]. Rasmus Sinding Søndergaard merkt op dat Denemarken ‘probeer te wachten tot het uitvloeit’, met de hoop dat de politieke realiteit in de Verenigde Staten, zoals een democratische overwinning in de verleden middelstemmingen van 2024, Trumps ambities zou kunnen beperken [3]. De -1 heeft echter geen invloed op de huidige situatie, aangezien de verkiezingen al zijn afgerond [3].