NVJ, FPU en NDP waarschuwen voor nieuwe wet die persvrijheid bedreigt
amsterdam, dinsdag, 19 augustus 2025.
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), de Federatie Pers Uitgevers (FPU) en de Nederlandse Drukkerijen en Persbedrijven (NDP) hebben alarm geslagen over een nieuwe wet die politieke vervolging van journalisten mogelijk maakt. De organisaties drukken hun zorgen uit over de mogelijke negatieve gevolgen voor de persvrijheid en de onafhankelijkheid van de media. Volgens hen kunnen gewone journalistieke werkzaamheden, zoals het publiceren van beelden of het citeren van betrokkenen, strafbaar worden door de vaag geformuleerde wet. Internationale voorbeelden tonen aan hoe vergelijkbare wetten worden misbruikt om kritische stemmen het zwijgen op te leggen. De organisaties roepen het kabinet op het voorstel in te trekken zolang er geen duidelijke waarborgen en heldere definities zijn.
NVJ, FPU en NDP waarschuwen voor nieuwe wet die persvrijheid bedreigt
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), de Federatie Pers Uitgevers (FPU) en de Nederlandse Drukkerijen en Persbedrijven (NDP) hebben alarm geslagen over een nieuwe wet die politieke vervolging van journalisten mogelijk maakt. De organisaties drukken hun zorgen uit over de mogelijke negatieve gevolgen voor de persvrijheid en de onafhankelijkheid van de media. Volgens hen kunnen gewone journalistieke werkzaamheden, zoals het publiceren van beelden of het citeren van betrokkenen, strafbaar worden door de vaag geformuleerde wet. Internationale voorbeelden tonen aan hoe vergelijkbare wetten worden misbruikt om kritische stemmen het zwijgen op te leggen. De organisaties roepen het kabinet op het voorstel in te trekken zolang er geen duidelijke waarborgen en heldere definities zijn [1].
Vaag geformuleerde wet met zware sancties
Het wetsvoorstel stelt drie vormen van uitingen strafbaar met straffen tot drie jaar cel of tienduizend euro boete: verheerlijking van terrorisme, verspreiden van verheerlijkende geschriften, en openlijke steunbetuiging aan terroristische organisaties. Door de brede formuleringen kunnen gewone journalistieke werkzaamheden strafbaar worden, zoals het publiceren van een foto van de vlag van een terroristische organisatie of het afnemen van interviews over aanslagen [1].
Chilling effect op het publieke debat
Het publieke debat over wat steunbetuiging aan terrorisme inhoudt laat zien dat opvattingen daarover sterk uiteenlopen. Recent zijn voorbeelden van politici die media beschuldigden van ‘terrorisme bagatelliseren’. Zo kwalificeerde Dilan Yesilgöz (VVD-fractievoorzitter) het delen van een foto met een watermeloen als steunbetuiging aan Hamas, en beschreef Geert Wilders (PVV-fractievoorzitter) duizenden deelnemers aan het Rode Lijn-protest als ‘voor Hamas’. Caroline van der Plas (BBB-fractievoorzitter) beschuldigde AD, Trouw en ANP ervan ‘terrorisme te bagatelliseren’, en werden er door de BBB Kamervragen gesteld nadat de NOS schreef dat Hezbollah-leider Hassan Nasrallah door zijn achterban gezien werd als een ‘charismatische man’ [1].
Kabinetsmotivatie en internationale voorbeelden
Het kabinet motiveert de noodzaak van de wet vooral met algemene verwijzingen naar AIVD-rapporten over radicalisering en opruiende berichten op sociale media. Internationale voorbeelden van misbruik van vergelijkbare wetgeving tonen aan hoe zulke wetten kunnen worden gebruikt om kritische stemmen, waaronder journalisten, het zwijgen op te leggen. Voorbeelden hiervan zijn Ariane Lavrilleux (Frankrijk), Yoan Jäger-Sthul (Frankrijk), en Joakim Medin (Turkije), die vervolgd of geobserveerd werden [1].
Oproep tot actie
NVJ, FPU en NDP Nieuwsmedia eisen duidelijke definities, waarborgen, urgente noodzaak, proportionele sancties en inachtneming van mensenrechten. Zolang aan deze voorwaarden niet wordt voldaan, verzoeken zij het kabinet dringend het wetsvoorstel in te trekken [1].