Hoe 3 miljoen banen in het VK in gevaar zijn door AI – en wat er nu moet gebeuren
Londen, woensdag, 26 november 2025.
In het Verenigd Koninkrijk dreigen tegen 2035 ruim 3 miljoen banen te verdwijnen door de opkomst van kunstmatige intelligentie, vooral in sectoren als administratie, logistiek en klantenservice. Het meest schokkende feit? Volgens een analyse van het UK Office for Budget Responsibility zullen 40% van alle huidige banen in 2035 worden beïnvloed door AI, met de grootste impact op laaggeschoolde werknemers. Terwijl technologie razendsnel vooruitgaat, groeit de opleidingskloof: slechts 39% van de werknemers heeft sinds 2023 toegang tot AI-training, hoewel 70% dat wil. De overheid en bedrijven reageren nu met initiatieven zoals het AI Skills Passport, een gratis programma van EY en Microsoft dat jongeren wereldwijd voorbereidt op een AI-gedreven toekomst. Maar het dringende vraagtekens blijven: is er voldoende tijd en samenhang in het beleid om de economie én de mensen eraan te laten meewinnen?
De toekomst van werk in het Verenigd Koninkrijk: 3 miljoen banen in gevaar door AI
Volgens een analyse van het UK Office for Budget Responsibility (OBR) dreigen tegen 2035 ruim 3 miljoen banen in het Verenigd Koninkrijk te verdwijnen als gevolg van de snelle opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) [2]. Deze voorspelling is gebaseerd op een machine learning-model dat gebruikmaakt van gegevens van 2020 tot 2024, inclusief werkgelegenheid, sectorale groei en automatiseringspercentage per beroep [2]. De OBR verwacht dat automatisering via AI vooral invloed zal hebben op beroepen in administratie, klantenservice, administratief werk en lager georganiseerde productie [2]. De sector met het hoogste risico op automatisering is de financiële dienstverlening, gevolgd door administratieve en callcenterfuncties [2]. Sinds 2021 zijn banen in de verkoop en klantenservice met meer dan 10% gedaald, en machinisten en apparatuuroperators met 5% [1]. De analyse richt zich op automatisering via AI in sectoren zoals administratie, callcenters, logistiek en financiële dienstverlening binnen het VK [2]. De impact van AI op de arbeidsmarkt wordt voorspeld op 3 miljoen banen die in gevaar zijn tegen 2035 [2]. Volgens NFER zouden tussen 2035 en 2035 tussen 1 en 3 miljoen banen in krimpende sectoren kunnen verdwijnen als de trend zich voortzet [1]. De veranderingen in de arbeidsmarkt vragen om nieuwe opleidingen, herindeling van beroepen en maatregelen voor sociale veiligheid [1].
Sectoren in gevaar: waar AI de meeste impact heeft
Sectoren met het grootste risico op automatisering zijn administratie (52% van de banen), logistiek (48%) en detailhandel (41%), met specifieke risico’s voor functies zoals boekhouders, verzendmedewerkers en verkoopmedewerkers [2]. De meeste afgestudeerden van 2023 die een baan zonder diploma moesten aannemen, gingen in de detailhandel werken, in plaats van in administratieve of kantoorfuncties [1]. Volgens het Institute for Fiscal Studies (IFS) ontbreekt een tijdschema en duidelijkheid over financiering voor basis- en voortgezet onderwijs, wat de consistentie van de strategie van de Britse overheid voor vaardigheidstraining in twijfel trekt [1]. De werkgeversorganisatie CBI waarschuwt dat ‘zonder structurele investeringen in opleidingen en hertrainingen, zal de arbeidsmarkt in 2035 een groei van ongeveer 10% in werkloosheid vertonen’ [2]. De overheid van het Verenigd Koninkrijk heeft een nationaal AI-actieplan aangekondigd op 15 januari 2025, met een investering van £2,3 miljard in hertraining en digitale vaardigheden voor arbeidskrachten tot 2030 [2]. De verwachting is dat 40% van de huidige banen in het VK in 2035 zullen worden beïnvloed door AI-technologieën, met een hoogste impact in de overheidssector en de detailhandel [2].
Het verschil tussen wensen en realiteit: de opleidingskloof
Er is een groot verschil tussen het verlangen naar AI-training en de daadwerkelijke toegang ervan. Volgens Microsoft’s Work Trend Index 2024 wil 70% van de werknemers AI-training, maar slechts 39% heeft die ontvangen [3]. Dit cijfer is op basis van gegevens uit 2023, waarbij 70% van de werknemers AI-training wilde, maar slechts 39% er toegang toe had [3]. Volgens een rapport van Prospects at Jisc (gepubliceerd op 2025-11-24) hadden afgestudeerden van de zomer van 2023 na 15 maanden een werkloosheidspercentage van 6,2%, een daling ten opzichte van 5,6% in 2022 en 5% in 2021 [1]. Het percentage afgestudeerden van 2023 dat na 15 maanden een fulltime baan vond, bedroeg 56,4%, een daling ten opzichte van 59% in 2022 [1]. Het percentage afgestudeerden van 2023 dat in een professionele functie terechtkwam daalde tot 71,9%, een duidelijke daling ten opzichte van voorgaande jaren [1]. Afgestudeerden zonder de juiste vaardigheden worden het zwaarst getroffen door deze veranderende arbeidsmarkt [1].
Initiatieven tegen de kloof: het AI Skills Passport van EY en Microsoft
Om de digitale kloof te verkleinen, lanceren EY en Microsoft het AI Skills Passport: een gratis online programma dat jongeren wereldwijd voorbereidt op een AI-gedreven toekomst [3]. Het programma is uitgerold in 16 landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, India, Italië, Griekenland, België, Zuid-Afrika, Ierland, Zwitserland, Cyprus, Australië, Nieuw-Zeeland, Fiji, Papoea-Nieuw-Guinea, Zweden en China [3]. Er zijn plannen om de uitrol in 2026 uit te breiden naar meer landen en vertalingen in vijf talen beschikbaar te maken [3]. De samenwerking tussen EY en Microsoft is een krachtig voorbeeld van hoe organisaties samen kunnen werken om betekenisvolle sociale verandering te stimuleren en de toekomst met vertrouwen vorm te geven [3]. Het AI Skills Passport-programma wil jongeren en achtergestelde gemeenschappen uitrusten met de AI-ervaring die nodig is om te floreren in het digitale tijdperk, en tegelijkertijd de vaardigheden delen die morgen nodig zijn [3]. Dirk Stroes, EY Nederland People Consulting Leader, benadrukt dat ‘de snelheid waarmee AI onze wereld verandert, ongekend’ is en dat het een maatschappelijke plicht is om de juiste vaardigheden op te bouwen [3].
De impact van AI op de journalistiek: van automatisering tot verantwoordelijkheid
In de journalistiek speelt AI een groeiende rol in nieuwsproductie, met toepassingen zoals automatische nieuwsartikelen, fact-checking, samenvattingen van lange documenten en het genereren van berichtplannen. De opkomst van generatieve AI heeft geleid tot een 2.000%-stijging in vacatures waarin AI-vaardigheden worden genoemd sinds maart 2023, een twintigvoudige toename [3]. Dit wijst op een diepe transformatie van de economie, waarbij het evenwicht tussen innovatie en arbeidsbescherming cruciaal wordt [1]. Hoewel AI de efficiëntie van nieuwsproductie kan verhogen, verhoogt het ook de druk op mensen die betrouwbare informatie moeten maken [1]. De technologie kan snel berichten genereren, maar verantwoordelijkheid, context en ethische beslissingen blijven sterk afhankelijk van menselijke toezicht. De vraag is of de journalistiek in staat is om met deze veranderingen om te gaan zonder haar integriteit te verliezen [1].