UGent-waarschuwing: AI in de journalistiek kan banen bedreigen
gent, donderdag, 26 juni 2025.
Onderzoekers van de Universiteit Gent hebben een studie uitgevoerd over de impact van AI op de journalistiek. De studie toont aan dat er zorgen bestaan over de invloed van AI op de werkgelegenheid in de media. Mediahuizen zien potentie in AI voor efficiënte taken, maar vragen zich af hoe hun journalistieke waarde zal worden behouden wanneer mensen hun nieuws uit een chatbot halen. Ondanks de bezorgdheid benadrukken redacties dat AI nooit volledig menselijke journalisten zal kunnen vervangen, omdat AI fouten maakt en niet kritisch kan denken.
Onderzoekers waarschuwen voor impact van AI op journalistiek
Onderzoekers van de Universiteit Gent (UGent), Sarah Van Leuven en Emma Verhoeven, hebben een studie uitgevoerd over de impact van AI op de journalistiek. Het onderzoek toont aan dat er zorgen bestaan over de invloed van AI op de werkgelegenheid in de media. Mediahuizen zien potentie in AI voor efficiënte taken, zoals tekst in spraak omzetten en personalisatie voor gebruikers, maar vragen zich af hoe hun journalistieke waarde zal worden behouden wanneer mensen hun nieuws uit een chatbot halen [1].
Zorgen over werkgelegenheid
Mediahuizen zoals DPG en Roularta hebben onlangs journalisten ontslagen, mogelijk als anticipatie op een toekomst waarin AI bepaalde taken overneemt. Ondanks de bezorgdheid over AI, benadrukken redacties dat AI nooit volledig menselijke journalisten zal kunnen vervangen, omdat AI fouten maakt en niet kritisch en creatief kan denken [1]. Sarah Van Leuven, een van de onderzoekers, stelt: ‘Je kunt die taalmodellen wel inzetten om dingen efficiënter te doen, maar ze blijven fouten maken en kunnen niet kritisch en creatief denken, zoals de mens.’
Potentie en uitdagingen
De mediabedrijven denken over veel zaken vrij gelijkaardig, maar als het gaat om jobinvulling en werkgelegenheid spreken ze zich voorzichtig uit. Emma Verhoeven, mede-onderzoeker, merkt op: ‘Men benadrukt steeds dat experimenten met AI niet dienen om te kijken met hoeveel mensen het minder kan. Maar als er banen sneuvelen, zal de technologie uiteraard wel helpen bij het opvangen van bepaalde gemakkelijkere taken, zoals transcripties of samenvattingen maken.’ Mediahuizen maken al veel nieuws met weinig mensen, maar er komt een kritieke ondergrens [1].
Ethische overwegingen
Hoofdredacteurs geven aan dat ze genoeg tegengas zullen geven om ervoor te zorgen dat er voldoende mankracht overblijft. Er is bezorgdheid over de toekomstige besparingsoperaties waarbij AI een rol zal spelen. Instroom in de journalistiek wordt moeilijker door de veranderingen. Emma Verhoeven benadrukt: ‘De hoofdredacteurs geven ook wel aan dat ze genoeg tegengas zullen geven om ervoor te zorgen dat er voldoende mankracht overblijft. Ik denk echter wel dat bepaalde profielen op termijn niet vervangen gaan worden, en bovendien dat het instromen in de journalistiek moeilijker wordt.’ [1]
Praktische toepassingen
VTM NIEUWS-journalist Jeroen Van der Auwera heeft een praktijktest uitgevoerd om te zien hoe AI kan helpen bij het blokken van cursussen en het halen van examens. Hij volgde cursussen Europees recht en internationaal recht en probeerde met hulp van AI in vier dagen het examen te halen. Het resultaat van dit experiment is te zien in een video [2].
Toekomstperspectief
Vanaf 2027 zal het wetenschapspark van de UGent in Zwijnaarde de locatie zijn van de AI Campus Hub. Dit complex moet uitgroeien tot het epicentrum van de Vlaamse ambities inzake AI en het bestaande ecosysteem rond technologie in Gent naar een hoger niveau tillen. Het doel is om een van de grootste concentraties van AI-onderzoekers in Europa te creëren, met ongeveer 1000 data scientists, waarvan 75% afkomstig is van de industrie [3].